ÇİMDE GÖRÜLEN HASTALIKLAR VE ZARARLILAR

Çim bitkisi diğer bitkilere göre daha fazla hastalığa maruz kalırlar. Çimlerin en büyük düşmanı yabani otlardır. Çimler kolayca büyümektedir. Özellikle bol su ve gübre desteği ile çim alanları kolayca kaplarlar. Zararlılar besin ve suya ortak olurlar. Zararlı otlar yoğun kökleri ile çim köklerini sıkarlar, bazı türlerin geniş yaprakları çimlerin üzerini kaplarlar ve çimlerin havasızlıktan ölmesine sebep olmaktadır.

ZARARLILARA KARŞI ALINACAK TEDBİRLER

Temiz ve sağlıklı bir çim saha için iyi ve kaliteli bir ön hazırlık yapılmalı, tohum ekmek için acele edilmemeli ve en uygun şartlar sağlandığında tohum ekme işlemine geçilmelidir. Dışarıdan toprak getirilmiş ise kesinlikle yayıldıktan sonra bir bekleme süresi olmalıdır ki, taşıdığı yabani ot tohumları filizlensin ve bu yabani otlar çimden ayıklansın. Herbisitler (ot öldürücüler) de dikkatli kullanılmak şartı ile dikkatli ve kontrollü bir şekilde kullanılabilir.
Eğer uygun şartlar varsa çim sonbahar aylarında ekilmelidir. Serin iklimlerde eylül, daha ılıman veya sıcak bölgelerde ekim, hatta kasım ayı çim ekimi için en ideal zamanlardır.Çim sahalar her zaman kontrol altında ve gözetim altında tutulmalıdır. Problem küçükken mücadele edilirse çözümü kolay olur aksi halde çim alan tamamen yok olabilir. Bahçe elden gittikten sonra mücadeleye başlamak anlamsız bir hal almaktadır. Tek tük bitkiler önce çatal çapa veya ot çekici aletle kolayca sökülebilir. Köklerin kolayca çıkması için toprak ıslak tutulmalıdır.Bahçenin çim ekilmeyen sebze, meyve bahçesi gibi bölgelerinde kesinlikle yabani ot tutulmamalı ve olanlar tohuma kaçmadan hızlı ve düzenli şekilde ayıklanmalıdır.Düzenli biçim de yabani otların tohuma kaçmasını önleyerek problemi büyük ölçüde azaltılmış olur. Çim biçme öncesinde saha esnek tırmıkla hafifçe tırmıklanırsa yıllık otlar ve yonca gibi yayılıcı bitkiler havalanarak dipten kolaylıkla biçilir. Böylece bir kısmı tamamen yok olmaktadır veya bu bitkilerin yayılması önlenmiş olur.Biçilen artıklar daima sahadan uzaklaştırılmalıdır. Çim biçme makinalarında mutlaka ot toplayıcı sepet kullanılmalı ve bu sepet de alandan uzakta tutulmalıdır.Çim saha kuru yaprak ve bitki artıkları devamlı olarak özenli şekilde temizlenmelidir. Bu artıklar hem çimleri havasız bırakır, hem de çürüme sırasında her türlü hastalık ve zararlılara zemin hazırlayarak olumsuz etkiler yaratabilir.Azot bakımından zayıf topraklarda özellikle yonca türü otlar sahayı çabucak istila edebilmektedir. Yaz sıcaklarında çimler sararıp solarken yoncalar yemyeşil adacıklar meydana getirmektedir. Bu durumda sahayı azot oranı fazla bir çim gübresi ile takviye edilmeli ve toprak azotlu çim gübresi ile takviyesi sağlanmalıdır.

HERBİSİT (Ot öldürücü) ÇEŞİTLERİ VE KULLANIM ŞEKİLLERİ

Herbisit ile karışım halindeki çim gübreleri kullanmak yabani ot sıkıntısına en iyi çare olabilir. Granül şeklindeki bu gübreler tavsiye edilen oranda çimlere serpilir. Böylece aynı anda hem besin verilmiş, hem de otlarla mücadele yapılmış olur. Bu yöntem biraz pahalıdır. Ancak daha kontrollü kullanılabildiği için az risklidir.Sıvı ilaç kullanılacaksa 10 - 15 gün evvelden çimlere sıvı gübre verilerek kuvvetlendirilir. Sıvı ilaç ölçüsüne uygun olarak suyla karıştırılır ve bir pompa ile çimlere eşit oranda püskürtülür. Tek tük bitkiler bahçe merkezlerinde satılan hazır spreyler kullanılarak veya Sulandırılmış ilaç sadece o bitkilere püskürtülerek yok edilebilir.Bu uygulamalardan anında netice beklememelidir. Verilen ilaç önce bitkilerin yaprakları tarafından emilir ve köklere yollanır. Bir süre sonra kökler çürür ve toprak üstündeki bitki ölür. Bu 1-2 haftayı bulabilir.Bütün bu ilaçlar sadece çime benzemeyen geniş yapraklı otlara karşı etkilidir. Yonca, turp otu, hindiba, devedikeni, kuş otu gibi çim formundaki çayır otları ve ayrık gibi bitkiler bu dozdaki ilaçtan hiç etkilenmezler. Onları öldürecek miktarda ilaç aynı zamanda çimleri de yok edeceği için kullanılamaz. Bu otlara karşı ne yapılabilir?Yıllık çayır otları düzenli biçilme ile kısa sürede kaybolurlar. Ancak ayrık otu gerçek bir baş belasıdır. Ön hazırlık sırasında en küçük bir kök dahi bırakılmadan ayıklanmalı veya ilaçla yok edilmelidir. Daha sonra çıkanlar sadece elle sökülebilir ama tamamen kurtulmak biraz zordur.

İLAÇLAMA SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR

Ot mücadelesi çimlerin en aktif olduğu ilk ve sonbahar aylarında yapılır. Yaz ve kış ayları kimyasal mücadele için uygun değildir. İlaçlama sırasında hava ılık ve rüzgarsız olmalıdır. Yağmurda veya yakın zamanda yağmur bekleniyorsa ilaçlama yapılmaz. Güneşin kuvvetli gelmediği sabah ve akşamüstü saatleri tercih edilmelidir.İlaçlama öncesi ve sonrasında çimler 3-4 gün biçilmemelidir. Çimler ilaçlamadan 1-2 gün önce güzelce sulanır. Sonrasında yağış olmazsa 2-3 gün sonra sulama yapılır.Çim alanın ölçüleri tespit edilir. Metrekare başına paketin üzerinde belirtilen uygun doz dikkatle tatbik edilir. Granül ilaçlar elle serpilir. Mutlaka eldiven kullanılmalıdır.Sıvı ilaçlar her 5 litre suya 5 gr.(1 çay kaşığı) karıştırılır ve pompa yardımı ile çimlere püskürtülür. Kaliteli bir pompa edinilir ve üzerine "ot ilacı içindir" diye bir etiket yapıştırılır. Kesinlikle başka ilaçlamalarda kullanılmaz. Püskürtücü uç hafifçe gevşetilerek sisleme yerine daha kontrollü bir püskürtme yapılır. Özellikle çevrede çiçek tarhları varsa dikkatli olmalıdır. Ağaçların odunsu bölümlerine de ilaç değmemelidir.İlaçlama sırasında giyilen eldiven, bot gibi eşyalar iş bitiminde hemen güzelce yıkanmalı, bahçenin başka işleri sırasında kullanılmamalıdır.Ot ilacı, pompa ve ilaç karıştırmakta kullanılan kova gibi diğer bahçe ürünlerinden tamamen ayrı bir yerde saklanmalıdır.Ot ilaçları şakaya gelmez. En küçük ihmal ve dalgınlıkta bahçeye zarar verebilir.İlaçlamadan sonraki ilk 4 biçimden çıkan artıklar bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Daha sonrakiler kompost veya malç yapımında kullanılabilir.Çoğu otlar ilk uygulamada ölür. Tam netice alınamamışsa ikinci ilaçlama 6 hafta sonra yapılmalıdır.Mesela nisan başında ilk uygulama yapılır. İkinci defa mayıs sonlarına doğru yapılabilir. Çok gerekiyorsa bir de sonbaharda tekrarlanır ama çoğu zaman buna lüzum kalmaz.Yeni ekilmiş çimler ilaca hassastır. En az 6 ay ilaçlama yapılmamalıdır. Yabani ot problemi çıkmadığı ve çimler çabucak yetişkin hale geldiği için sonbaharda yapılacak çimlendirme uygulaması bu bakımdan çok isabetli olacaktır. Uygulama sonrasında kellikler görünebilir. Buralara yeni çim ekmeden 6 hafta beklemek lazımdır.

DİĞER PROBLEMLER

YOSUN

Özellikle rutubetli ve gölge alanlarda, ağaç diplerinde yosun ve liken problemi çok görülür. Yosunlu sahadaki çimler ölür ve yazın kellikler oluşur. Buralar güzelce kazınır ve yeni çim ekilebilir. Veya yosun ilacı tatbik edilir.

BAL MANTARI

Çok sık görülmez ama öldürücüdür. Çim sahada çok düzgün daire şeklinde bir alan meydana getirecek şekilde bej rengi mantarlar çıkar. Bu halkanın çevrelediği sahanın çimleri tamamen ölür. Sebebi çim ekilmeden önce toprağın derinlerinde çürümüş veya çürümekte olan ağaç kökleri ve dalları, inşaat artık ve molozlarının bırakılmasıdır.Bu sahalar derince kazılarak bütün artıklar temizlenir. Taze toprak ile yeniden çim ekilir.

KARINCA

Özellikle yeni çim ekildiğinde çok zarar verir. Yetişkin sahalarda da görülür. Eczanelerde bulunan kırmızı toz halindeki karınca ilacı yuva yakınlarına serpilirse kısa sürede karıncalar kaybolacaktır.

SARARMIŞ ÇİMLER

İyi bakıldığı halde bazen çimler yer yer sararır. Bahçede köpek besleniyorsa muhtemel sebep köpek idrarı olabilir.

DRENAJ

Drenaj problemi varsa çimler zayıf ve renksiz olur. Kolayca çürüyebilir.

ÇİM ALANLARDA MEYDANA GELEN HASTALIKLAR NELERDİR?

Pythium Blight

Nisan ve Ekim ayları arasında havaların sıcak seyrettiği dönemlerde görülür. Açık kahve düzensiz lekeler halindedir. Çim yaprakları yatar.

Susarium Blight
Haziran ve Ağustos ayları arasında yuvarlak hilal şeklinde lekeler görülür. Ölü çim tırmıkla temizlenerek, 10-14 gün arayla 2 defa gerekli ilaçlama yapılmalıdır.

Dollar Spot
Eylül ve Ekim aylarında çim üzerinde 15cm çapında kahve-saman renkli dairesel leke oluşumları görülür. Çim kuru tutulmalı, haftada 1-2 defa sulama yapılmalıdır. 7-10 gün ara ile iki kez ilaçlama yapılmalıdır.

Kahverengi Yama Hastalığı
Yüksek nem ve sıcak nedeniyle yaklaşık 30cm çapında kahverengi dairesel lekeler oluşur. Bu bölgelerde çimler ölür. 7-10 gün arayla 3 veya 4 kez ilaçlama yapılması gerekir. Çim alan bir süre kuru bırakılmalı. Haftada 1-2 kez su verilmelidir.

Septoria (Yaprak Lekesi)
İlkbahar ve sonbaharda görülür. Yaprak uçları sarı-gri kenarları kırmızı veya sarı renk alır. 7-10 gün arayla ilaçlama yapmak gerekir.

Rust (Pas)
Nemli havalarda çim yaprakları açık yeşil, sarı, portakal rengi tozla kaplanır. İlaçlamanın yanı sıra çim azotla beslenerek büyüme hızlandırılmalı ve sık sık biçilmelidir.

Nematod
Çim kökleriyle beslenen mikroskobik kurtlardır. Çim ekiminden önce toprağın fumige (dezenfekte) edilmesi gerekir.

Çim Kurtları
Yaz başından itibaren ayda 1 kez ilaçlama yapılmalı, ilaçlamadan sonra çim 3 gün boyunca sulanmamalı ve biçilmemelidir.

Grubs
Çim köküyle beslenen böceklerdir. İlaçlama yapılmalıdır. İlacın çimin kök bölgesine ulaşması için 1 saat içerisinde sulama yapılmalıdır.
ÇİM SAHALARDA HASTALIKLAR

Çim sahalar diğer bitkilerden çok daha fazla hastalık ve zararlılara maruz kalırlar. En büyük düşman yabani otlardır. Her şartta kolayca büyüyebilen bu bitkiler bir de bol su, gübre vs. yi görünce çok kısa sürede çim sahaları kaplayabilir. Besin ve suya ortak olurlar. Yoğun kökleri çim köklerini sıkar, bazı türlerin geniş yaprakları çimlerin üzerini kaplayarak bunların havasızlıktan ölmesine sebep olur.

ALINACAK TEDBİRLER
Temiz bir çim saha için çok iyi bir ön hazırlık yapılmalı,tohum ekmek için fazla acele edilmemelidir. Özellikle dışarıdan toprak getirilmişse yayıldıktan sonra mutlaka bir bekleme süresi geçirilmelidir ki, taşıdığı yabani ot tohumları filizlensin ve ayıklanabilsin. Herbisitler (ot öldürücüler) de dikkatli kullanılmak şartı ile iyi bir ön çözüm olabilir.

Mümkünse çim sonbaharda ekilmelidir. Serin iklimlerde eylül, daha ılıman veya sıcak bölgelerde ekim, hatta kasım ayı çim ekimi için idealdir. Çim sahalar her zaman kontrol altında tutulmalıdır. Problem küçükken mücadele kolay olur. Bahçe elden gittikten sonra mücadeleye başlamanın anlamı olmaz. Tek tük bitkiler önce çatal çapa veya ot çekici aletle sökülebilir. Köklerin kolayca çıkması için toprak ıslak olmalıdır.

Bahçenin çim ekilmeyen sebze, meyve bahçesi gibi bölgelerinde kesinlikle yabani ot barındırılmamalı, olanlar tohuma kaçmadan ayıklanmalıdır.
Düzenli biçim de yabani otların tohuma kaçmasını önleyerek problemi azaltır. Çim biçme öncesinde saha esnek tırmıkla hafifçe tırmıklanırsa yıllık otlar ve yonca gibi yayılıcı bitkiler havalanarak dipten biçilir . Böylece bir kısmı tamamen yok olur. Veya yayılması önlenir.
Biçilen artıklar daima sahadan uzaklaştırılır.Çim biçme makinelerinde mutlaka ot toplayıcı sepet kullanılmalıdır.
Çim saha kuru yaprak ve bitki artıkları devamlı temizlenmelidir. Bu artıklar hem çimleri havasız bırakır, hem de çürüme sırasında her türlü hastalık ve zararlılara zemin hazırlar.
Azot bakımından zayıf topraklarda özellikle yonca türü otlar sahayı çabucak istila eder. Yaz sıcaklarında çimler sararıp solarken yoncalar yemyeşil adacıklar meydana getirir. Bu durumda sahayı azot oranı fazla bir çim gübresi ile takviye etmelidir.

HERBİSİT (Ot öldürücü) ÇEŞİTLERİ VE KULLANIMI
Herbisit ile karışım halindeki çim gübreleri kullanmak yabani ot sıkıntısına en iyi çare olabilir. Granül şeklindeki bu gübreler tavsiye edilen oranda çimlere serpilir. Böylece aynı anda hem besin verilmiş, hem de otlarla mücadele yapılmış olur. Bu yöntem biraz pahalıdır. Ancak daha kontrollü kullanılabildiği için az risklidir.
Sıvı ilaç kullanılacaksa 10- 15 gün evvelden çimlere sıvı gübre verilerek kuvvetlendirilir. Sıvı ilaç ölçüsüne uygun olarak suyla karıştırılır ve bir pompa ile çimlere eşit oranda püskürtülür. Tek tük bitkiler bahçe merkezlerinde satılan hazır spreyler kullanılarak veya Sulandırılmış ilaç sadece o bitkilere püskürtülerek yok edilebilir.
Bu uygulamalardan anında netice beklememelidir. Verilen ilaç önce bitkilerin yaprakları tarafından emilir ve köklere yollanır. Bir süre sonra kökler çürür ve toprak üstündeki bitki ölür. Bu 1-2 haftayı bulabilir.
Bütün bu ilaçlar sadece çime benzemeyen geniş yapraklı otlara karşı etkilidir. Yonca, turp otu, hindiba,devedikeni, kuş otu gibi..
Çim formundaki çayır otları ve ayrık gibi bitkiler bu dozdaki ilaçtan hiç etkilenmezler. Onları öldürecek miktarda ilaç aynı zamanda çimleri de yok edeceği için kullanılamaz. Peki bu otlara karşı ne yapılabilir?
Yıllık çayır otları düzenli biçilme ile kısa sürede kaybolurlar. Ancak ayrık otu gerçek bir baş belasıdır. Ön hazırlık sırasında en küçük bir kök dahi bırakılmadan ayıklanmalı veya ilaçla yok edilmelidir. Daha sonra çıkanlar sadece elle sökülebilir ama tamamen kurtulmak biraz zordur.

İLAÇLAMA SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR
Ot mücadelesi çimlerin en aktif olduğu ilk ve sonbahar aylarında yapılır. Yaz ve kış ayları kimyasal mücadele için uygun değildir.
İlaçlama sırasında hava ılık ve rüzgarsız olmalıdır. Yağmurda veya yakın zamanda yağmur bekleniyorsa ilaçlama yapılmaz.
Güneşin kuvvetli gelmediği sabah ve akşamüstü saatleri tercih edilmelidir.
İlaçlama öncesi ve sonrasında çimler 3-4 gün biçilmemelidir. Çimler ilaçlamadan 1-2 gün önce güzelce sulanır. Sonrasında yağış olmazsa 2-3 gün sonra sulama yapılır.
Çim alanın ölçüleri tespit edilir. Metrekare başına paketin üzerinde belirtilen uygun doz dikkat la tatbik edilir. Granül ilaçlar elle serpilir. Mutlaka eldiven kullanılmalıdır.
Sıvı ilaçlar her 5 litre suya 5 gr.(1 çay kaşığı) karıştırılır ve pompa yardımı ile çimlere püskürtülür. Kaliteli bir pompa edinilir ve üzerine "ot ilacı içindir" diye bir etiket yapıştırılır. Kesinlikle başka ilaçlamalarda kullanılmaz. Püskürtücü uç hafifçe gevşetilerek sisteme yerine daha kontrollü bir püskürtme yapılır. Özellikle çevrede çiçek tarhları varsa dikkatli olmalıdır. Ağaçların odunsu bölümlerine de ilaç değmemelidir.
İlaçlama sırasında giyilen eldiven, bot gibi eşyalar iş bitiminde hemen güzelce yıkanmalı, bahçenin başka işleri sırasında kullanılmamalıdır.
Ot ilacı, pompa ve ilaç karıştırmakta kullanılan kova vs. diğer bahçe ürünlerinden tamamen ayrı bir yerde saklanmalıdır.
Ot ilaçları şakaya gelmez. En küçük ihmal ve dalgınlıkta bahçeye zarar verebilir.
İlaçlamadan sonraki ilk 4 biçimden çıkan artıklar bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Daha sonrakiler komposto veya malt yapımında kullanılabilir.
Çoğu otlar ilk uygulamada ölür.Tam netice alınamamışsa ikinci ilaçlama 6 hafta sonra yapılmalıdır.
Mesela nisan başında ilk uygulama yapılır. İkinci defa mayıs sonlarına doğru yapılabilir. Çok gerekiyorsa bir de sonbaharda tekrarlanır ama çoğu zaman buna lüzum kalmaz.
Yeni ekilmiş çimler ilaca hassastır. En az 6 ay ilaçlama yapılmamalıdır. Yabani ot problemi çıkmadığı ve çimler çabucak yetişkin hale geldiği için sonbaharda yapılacak çimlendirme uygulaması bu bakımdan çok isabetli olacaktır.
Uygulama sonrasında kellikler görünebilir. Buralara yeni çim ekmeden 6 hafta beklemek lazımdır.

DİĞER PROBLEMLER

YOSUN
Özellikle rutubetli ve gölge alanlarda, ağaç diplerinde yosun ve liken problemi çok görülür. Yosunlu sahadaki çimler ölür ve yazın kellikler oluşur. Buralar güzelce kazınır ve yeni çim ekilebilir. Veya yosun ilacı tatbik edilir.
BAL MANTARI (Honey fungus)
Çok sık görülmez ama öldürücüdür. Çim sahada çok düzgün daire şeklinde bir alan meydana getirecek şekilde bej rengi mantarlar çıkar. Bu halkanın çevrelediği sahanın çimleri tamamen ölür. Sebebi çim ekilmeden önce toprağın derinlerinde çürümüş veya çürümekte olan ağaç kökleri ve dalları, inşaat artık ve molozlarının bırakılmasıdır.
Bu sahalar derince kazılarak bütün artıklar temizlenir. Taze toprak ile yeniden çim ekilir.
KARINCA
Özellikle yeni çim ekildiğinde çok zarar verir. Yetişkin sahalarda da görülür. Eczanelerde bulunan kırmızı toz halindeki karınca ilacı yuva yakınlarına serpilirse kısa sürede karıncalar kaybolacaktır.
SARARMIŞ ÇİMLER
İyi bakıldığı halde bazen çimler yer yer sararır. Bahçede köpek besleniyorsa muhtemel sebep köpek idrarı olabilir.
DRENAJ
Drenaj problemi varsa çimler zayıf ve renksiz olur. Kolayca çürüyebilir.